Πώς η διατροφή ενός μωρού τις 1000 πρώτες μέρες της ζωής του επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου του

Στους 6 μήνες, το μωρό σας χρειάζεται τέσσερις φορές περισσότερο ψευδάργυρο από έναν ενήλικα και εννέα φορές περισσότερο σίδηρο. Μέχρι την ηλικία των δύο ετών, ο εγκέφαλός του φτάνει το 80% του βάρους που θα έχει μέχρι να αναπτυχθεί πλήρως. Πολλά συμβαίνουν μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Το ερώτημα είναι αν το μωρό σας παίρνει όλα τα αναγκαία συστατικά από τη διατροφή του για να υποστηρίξει μια τέτοια ταχεία ανάπτυξη.

Τρίτη, 22 Ιανουαρίου 2019

Η βελτίωση της διατροφής τόσο των μητέρων όσο και των παιδιών κατά τη διάρκεια των πρώτων 1.000 ημερών, βοηθά τα παιδιά να κάνουν το καλύτερο ξεκίνημα στη ζωή τους και τους δίνει την ευκαιρία να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Την τελευταία δεκαετία, οι επιστήμονες και οι ερευνητές όρισαν τις πρώτες 1.000 ημέρες, δηλαδή την περίοδο από τη σύλληψη έως την ηλικία των δύο ετών, ως τη διατροφικά σημαντικότερη στη ζωή ενός ατόμου. Μελέτες έδειξαν η περίοδος αυτή μπορεί να έχει μακροπρόθεσμη επίδραση όχι μόνο στην υγεία του μωρού, αλλά και στις προτιμήσεις που θα αναπτύξει σχετικά με τις τροφές, στις συμπεριφορές, ακόμη και στην ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος. Ένα σωστό μίγμα θρεπτικών συστατικών τα βοηθά να αντισταθούν καλύτερα στις μολύνσεις και επιτρέπει στους αναπτυσσόμενους εγκεφάλους και τους οργανισμούς τους να λειτουργήσουν στο ανώτατο δυνατό επίπεδο. Σε ορισμένες χώρες, μια υγιεινή διατροφή θα μειώσει δραματικά τον υποσιτισμό των παιδιών, τις λοιμώξεις και συνεπώς και την παιδική θνησιμότητα, ενώ σε άλλες, η σωστή από νωρίς διατροφή, θα συμβάλει στην αποτροπή του δια βίου κινδύνου ανάπτυξης μη μεταδοτικών ασθενειών όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, ασθένεια και κάποιες μορφές καρκίνου στα παιδιά.

Στις κατευθυντήριες γραμμές που δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό Pediatric, η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία αναφέρει ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά, όπως οι πρωτεΐνες, ο ψευδάργυρος, το φυλλικό οξύ, ορισμένες βιταμίνες και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ενός υγιούς εγκεφάλου. Τονίζουν ότι δίαιτες που υπολείπονται σε αυτές τις θρεπτικές ουσίες μπορούν να οδηγήσουν σε δια βίου προβλήματα στη λειτουργία του εγκεφάλου.

"Τα δομικά θεμέλια του εγκεφάλου, μαζί με τα δισεκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα και τις τρισεκατομμύρια συνδέσεις μεταξύ τους, χτίζονται κατά τη διάρκεια αυτής της ευαίσθητης χρονικής περιόδου", δήλωσε η Δρ Sarah Jane Schwarzenberg, επικεφαλής συγγραφέας της συγκεκριμένης δήλωσης της διατροφικής επιτροπής της παιδιατρικής ακαδημίας. "Εάν χάσετε την ευκαιρία να φτάσετε τα αναπτυξιακά ορόσημα κατά τη διάρκεια των πρώτων 1.000 ημερών της ζωής, τότε δεν υπάρχει η ευκαιρία να επιστρέψετε πίσω και να τα επανορθώσετε", πρόσθεσε.

Οι τρεις τρόποι με τους οποίους η διατροφή επηρεάζει το μωρό σας τις πρώτες 1.000 ημέρες είναι:

Ανάπτυξη του νευρικού συστήματος

Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται απίστευτα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μέχρι την ηλικία των δύο ετών, σχηματίζεται περίπου το 80% του ενήλικου εγκεφάλου. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, περισσότερο από το μισό της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας πηγαίνει κατευθείαν στον εγκέφαλο. Πολλές βιταμίνες και μέταλλα παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή. Για παράδειγμα, το φυλλικό οξύ βοηθάει να κλείνουν οι νευρικοί σωλήνες νωρίς στην ανάπτυξη ενός μωρού, ενώ ο σίδηρος μεταφέρει οξυγόνο στον εγκέφαλο. Δυστυχώς, είναι αρκετά συνηθισμένο για τα μωρά να έχουν έλλειψη σιδήρου, ειδικά μετά από την ηλικία των 6 μηνών, όταν έχουν εξαντλήσει τα αποθέματα σιδήρου από τη μητέρα τους. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει μια συσχέτιση μεταξύ της σωστής διατροφής και της καλής σχολικής απόδοσης αλλά και υψηλότερων επιπέδων εργασιακής ικανότητας μετέπειτα.

Γευστικές προτιμήσεις

Η έκθεση στη γεύση αρχίζει από τη μήτρα και συνεχίζεται καθώς ένα παιδί αρχίζει να τρώει στερεά τροφή. Μελέτες δείχνουν ότι η έγκαιρη έκθεση σε μια μεγάλη ποικιλία υφής, γεύσεων και λαχανικών μπορεί να μειώσει τη δυστροπία απέναντι σε κάποιες τροφές και να ενσταλάξει την προτίμηση για υγιεινότερα τρόφιμα αργότερα στη ζωή. Από την άλλη πλευρά, οι ερευνητές ανησυχούν ότι η υπερβολική έκθεση σε ζαχαρούχα τρόφιμα ή ποτά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα ενθαρρύνει τα παιδιά να αναπτύξουν προτίμηση στα γλυκά προϊόντα.

Μεταβολισμός

Η περίοδος αυτή θεωρείται επίσης σημαντική για την ανάπτυξη των λιποκυττάρων. Οι μελέτες δείχνουν ότι η εισαγωγή στερεών τροφών πολύ νωρίς - πριν από τους 4 μήνες - συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας. Τα σάκχαρα που καταναλώνει η μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού μπορεί να περάσουν στο μωρό της, να διαταράξουν την υγιή του ανάπτυξη και να τα εκθέσουν στον κίνδυνο της παχυσαρκίας. Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη ζάχαρη έχουν επίσης ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής αναφέρει ότι τα μικρότερα του ενός έτους παιδιά δεν θα πρέπει να πίνουν χυμούς.

Τι πρέπει να ταΐσω το μωρό μου;

Τι ακριβώς λοιπόν θα πρέπει να τρώει το μωρό πριν από την ηλικία των 2 ετών; Το μητρικό γάλα συνιστάται για τα νεογέννητα έως ότου φτάσουν τους έξι περίπου μήνες. Μετά από αυτό, η Δρ Schwarzenberg λέει ότι το μητρικό γάλα δεν μπορεί να προσφέρει την ποσότητα σιδήρου και ψευδαργύρου που χρειάζονται τα αναπτυσσόμενα μωρά. Προτείνει το μητρικό γάλα να συμπληρώνεται με αυτά τα θρεπτικά συστατικά εάν οι μαμάδες επιθυμούν να συνεχίσουν τον θηλασμό ή, διαφορετικά,  τα μωρά θα πρέπει να ξεκινήσουν να τρώνε τροφές πλούσιες σε αυτά. Η πρακτική αυτή είναι επίσης σύμφωνη με τις κατευθυντήριες γραμμές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για τη συμπληρωματική διατροφή.

Πολλές παιδικές τροφές συμπληρώνονται με ψευδάργυρο και σίδηρο. Ωστόσο, η Δρ Schwarzenberg σημειώνει ότι τα αλεσμένα κρέατα είναι μια καλή φυσική πηγή. Τα δημητριακά για βρέφη μπορούν επίσης να είναι καλές πηγές για τα βρέφη, καθώς συχνά εμπλουτίζονται με ψευδάργυρο και σίδηρο.Μετά το μητρικό γάλα, μια δίαιτα που θα περιλαμβάνει πλούσια σε πρωτεΐνη κρέατα όπως και λαχανικά που περιέχουν διαφορετικές βιταμίνες και μέταλλα είναι η καλύτερη για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο του μωρού.

Ενώ είναι συχνά πιο εύκολο να ταΐζετε τα μωρά με τα αγαπημένα τους τρόφιμα, η Δρ Schwarzenberg τονίζει ότι η ποικιλία στη διατροφή είναι σημαντική. "Όλοι έχουμε την τάση να επιλέγουμε ένα ή δύο πράγματα που αρέσουν στο παιδί να τρώει. Αν όμως ενδιαφέρεστε πραγματικά για την ανάπτυξη της καλής υγείας του εγκεφάλου του, τότε πρέπει πραγματικά να βάλετε μια ποικιλία τροφών στο διαιτολόγιό του" υπογραμμίζει.

Φωτεινή Πουρνάρα

Όροι: 
Κατηγοριες: