Οι γονείς τρέχουν πίσω από τα «δύσκολα» στο φαγητό παιδιά, αλλά τελικά αυτό λειτουργεί;

Οι διατροφικές προτιμήσεις δημιουργούνται στην παιδική ηλικία.  Ωστόσο, η ηλικία αυτή είναι επίσης μια περίοδος κατά την οποία πολλά παιδιά αρνούνται να φάνε τρόφιμα που συνδέονται με τη μακροπρόθεσμη υγεία και την πρόληψη χρόνιων ασθενειών, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Η διατροφική αυτή ιδιοτροπία είναι μια σχετικά συχνή και παροδική φάση τους. Παρά την τυπικά προσωρινή φύση της, η απόρριψη των συγκεκριμένων τροφών αποτελεί συχνά σημαντική πηγή στρες για τους γονείς που μπορεί να συμβάλει στη διαιώνιση της όχι και τόσο σωστής διατροφής και των συνεχιζόμενων προβληματικών διατροφικών συμπεριφορών των παιδιών. Οι γονείς συχνά απελπίζονται και καταφεύγουν σε μη ενδεδειγμένες τακτικές στην προσπάθειά τους να κάνουν τα παιδιά τους να τρώνε σωστά. Ο τρόπος με τον οποίο χειρίζονται αυτά τα πρώτα δύσκολα χρόνια μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά, όπως αποδεικνύει μια αυστραλιανή μελέτη.

Πάνω από 200 μητέρες και πατέρες χαμηλού εισοδήματος που είχαν παιδιά ηλικίας μεταξύ δύο και πέντε ετών έλαβαν μέρος στη μελέτη. Οι γονείς συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για το πώς αντιλαμβάνονταν την ευθύνη τους για τη διατροφή και για την ιδιοσυγκρασία των παιδιών τους. Ερωτήθηκαν πόσο συχνά τα παιδιά τους παρουσίαζαν άσχημες διατροφικές συμπεριφορές και πώς απαντούσαν όταν τα παιδιά αρνούνταν να φάνε. Για παράδειγμα, επέμεναν στο να φάει τελικά το παιδί ένα φαγητό που είχε αρνηθεί, ή του έδιναν μια ανταμοιβή που δεν είχε σχέση με φαγητό αν έτρωγε κάτι που δεν ήθελε αρχικά; Οι γονείς ρωτήθηκαν επίσης πόσο συχνά ανησυχούν για τις διατροφικές συμπεριφορές του παιδιού τους και εάν το παιδί τους διατρεφόταν υγιεινά.

Τόσο οι μητέρες όσο και οι πατέρες επέμεναν στις απαντήσεις τους  αναφορικά με τη «δυσκολία» του παιδιού τους, αλλά οι μητέρες φάνηκε ότι ανησυχούσαν περισσότερο για την υγεία των παιδιών από τους πατέρες. Οι πατέρες από την άλλη, ήταν πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν πειστικές διατροφικές πρακτικές όπως δωροδοκίες ή ανταμοιβές. Παραδοσιακά, οι μητέρες φέρουν μεγαλύτερη ευθύνη για τη διατροφή των παιδιών και οι ερευνητές από το Κέντρο Έρευνας για την Υγεία των Παιδιών στο Queensland University of Technology στο Brisbane της Αυστραλίας, διαπίστωσαν ότι οι μητέρες ήταν πιο ευαίσθητες στις οδυνηρές αντιδράσεις και το κλάμα του παιδιού τους. Όταν δωροδοκούσαν ή αντάμειβαν το παιδί τους, ήταν από ανησυχία για την ευημερία του.

Οι πατέρες τείνουν να βασίζονται σε δωροδοκίες ή ανταμοιβές ώστε να καταφέρουν να κάνουν το παιδί τους να φάει περισσότερο, στα πλαίσια μιας πρακτικής στρατηγικής και όχι λόγω ανησυχίας. Για παράδειγμα, ήθελαν να αποφύγουν τη σύγκρουση και να τελειώσουν γρηγορότερα το δείπνο μετά από μια κουραστική μέρα στη δουλειά. Όταν αυτές οι διατροφικές πρακτικές με βάση τη δωροδοκία χρησιμοποιούνται τακτικά, χρησιμεύουν μόνο για την αύξηση των ιδιοσυγκρασιακών συμπεριφορών ενός παιδιού. Προωθούν επίσης την προτίμηση του για ανθυγιεινά τρόφιμα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό κέρδος βάρους, εξήγησε η ερευνήτρια Holly Harris.

Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να τρώνε. Ακόμα και να παραλείψουν ένα γεύμα, ή το μεγαλύτερο μέρος του, δεν πρόκειται να τα βλάψει. Δοκιμάστε τις παρακάτω συμβουλές αν έχετε κι εσείς παιδιά με ιδιοτροπίες στο φαγητό μέχρι να περάσει η φάση:

• Μην το αναγκάζετε να τρώει ή να καθαρίζει το πιάτο του ή να τρώει ένα φαγητό που δεν του αρέσει.
• Σερβίρετε μικρές μερίδες φαγητού.
• Επιτρέψτε τους να αγγίζουν ή να μυρίζουν τα νέα τρόφιμα. Μπορεί να χρειαστεί να τα δουν μερικές φορές πριν αποφασίσουν να τα δοκιμάσουν.
• Σερβίρετε ένα νέο φαγητό μαζί με τρόφιμα που ήδη τους αρέσουν.
• Κάνετε πιο διασκεδαστικό το φαγητό: συνοδέψτε το με σπιτικές σάλτσες, κόψτε τα τρόφιμα σε χαριτωμένα σχήματα και προτιμήστε τα τρόφιμα με έντονο χρώμα.
• Κλείστε την τηλεόραση και όλες τις άλλες συσκευές κατά τη διάρκεια του γεύματος για να μην αποσπάται η προσοχή τους.
• Μην προσφέρετε ή τους στερήσετε το επιδόρπιο ως δωροδοκία για το αν έφαγαν το φαγητό τους ή όχι.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Journal of Nutrition Education and Behavior.

Φωτεινή Πουρνάρα