Λειτουργικά τρόφιμα: Τι είναι και γιατί τα χρειαζόμαστε;
Καθώς η επιστήμη της διατροφής στρέφεται από την έννοια της «επαρκούς διατροφής» στην έννοια της «βέλτιστης διατροφής», αρχίζουν να διατίθενται στην αγορά νέα τρόφιμα, τα οποία μπορούν να βελτιώσουν την πνευματική και σωματική ευεξία και τα οποία μπορούν ίσως ακόμα να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων νόσων.
Λειτουργικά ονομάζονται τα τρόφιμα που έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να παρέχουν κάποιο συγκεκριμένο όφελος για την υγεία, πέρα από τα θρεπτικά συστατικά που ούτως ή άλλως περιέχουν.
Το κοινό χαρακτηριστικό όλων των λειτουργικών τροφίμων είναι ένα: επιδρούν θετικά σε μία ή περισσότερες λειτουργίες-στόχους του οργανισμού και η ευεργετική επίδρασή τους προκύπτει όταν καταναλώνονται στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής.
Τα λειτουργικά τρόφιμα συνήθως έχουν την ίδια όψη, το ίδιο άρωμα και την ίδια γεύση με τα αντίστοιχα συμβατικά. Ενώ στην Ευρώπη οι καταναλωτές τώρα αρχίζουν να εξοικειώνονται με τα καινοτόμα αυτά τρόφιμα, οι Ιάπωνες τα καταναλώνουν εδώ και δεκαετίες, λαμβάνοντας οι ίδιοι την πρωτοβουλία της προάσπισης της υγείας τους.
Ας δούμε μερικές κατηγορίες λειτουργικών τροφίμων:
Γάλα και Γιαούρτι
Το γάλα που έχει υποστεί ζύμωση και το γιαούρτι με προβιοτικές καλλιέργειες βελτιώνει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
Μαργαρίνη, τυρί κρέμα
Οι φυτικές στερόλες και στανόλες μειώνουν τη χοληστερόλη και τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια.
Αυγά
Χωρίς υπερβολές τα αυγά προσφέρουν την συνιστώμενη ποσότητα ω-3 λιπαρών οξέων.
Δημητριακά
Η προσθήκη φυλλικού οξέως που συνήθως έχουν τα δημητριακά, πιθανότατα να μειώνει τον κίνδυνο γέννησης βρεφών με προβλήματα του νευρικού σωλήνα.
Ψωμί, μπάρες
Η προσθήκη ισοφλαβονών μειώνει σύμφωνα με έρευνες τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του μαστού και του προστάτη και βοηθάει στην οστεοπόρωση.
Μολονότι είναι πράγματι πιθανό τα λειτουργικά τρόφιμα να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμα, είναι σημαντικό να μην επιτραπεί στους παραγωγούς να προβαίνουν σε δηλώσεις σχετικά με τα προϊόντα τους, οι οποίες βασίζονται σε εικασίες και όχι σε επιστημονικά στοιχεία. Θέλοντας να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη, ο διεθνής οργανισμός Codex Alimentarius του FAO/WHO του ΟΗΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και εθνικοί ρυθμιστικοί φορείς προβαίνουν στη θέσπιση κανόνων, ώστε να διασφαλιστεί η έγκυρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση του καταναλωτή.
Σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες, οποιαδήποτε δήλωση επί της συσκευασίας σχετικά με τα οφέλη ενός προϊόντος για την υγεία δεν πρέπει να είναι παραπλανητική και πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικές αποδείξεις.