Πώς γιορτάζεται η Τσικνοπέμπτη στον κόσμο

Από τη Mardi Gras των Γάλλων και της Νέας Ορλεάνης, στη Weiberfastnacht ή Schmutziger Donnerstag της Γερμανίας και τη Jueves Lardero της Ισπανίας, το έθιμο της Τσικνοπέμπτης φαίνεται να γιορτάζεται κάποιες μέρες στην περίοδο της Αποκριάς, με κατανάλωση κρέατος, λιπαρών φαγητών και γλυκών και σε διάφορα άλλα μέρη του κόσμου. 

Πέμπτη, 4 Μαρτίου 2021

Η Mardi Gras (η Χοντρή ή Λιπαρή Τρίτη) χρονολογείται πριν από χιλιάδες χρόνια, ως ένας εορτασμός παγανιστικών τελετών για την άνοιξη και τη γονιμότητα όπως τα Σουτουρνάλια και τα Λουπερκάλια. Η περίοδος που είναι επίσης γνωστή ως Καρναβάλι, γιορτάζεται σε πολλές χώρες του κόσμου - κυρίως όπου υπάρχουν μεγάλοι Ρωμαιοκαθολικοί πληθυσμοί – την ημέρα πριν την αρχή της θρησκευτικής νηστείας της Σαρακοστής. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, όταν ο Χριστιανισμός έφθασε στη Ρώμη, οι θρησκευτικοί ηγέτες αποφάσισαν να ενσωματώσουν τις δημοφιλείς τοπικές παραδόσεις των παγανιστικών τελετών στη νέα πίστη. Έτσι, μαζί με τον χριστιανισμό, η Mardi Gras εξαπλώθηκε από τη Ρώμη και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Αγγλία. Παραδοσιακά, τις ημέρες πριν τη Σαρακοστή, θα έπρεπε να καταναλωθούν όλα τα αποθέματα σε κρέατα, αυγά, γάλα και τυρί που παρέμεναν στα σπίτια.  Έτσι, η  ημέρα πριν από την Τετάρτη της Τέφρας ονομάστηκε Mardi Gras, ή Λιπαρή Τρίτη και η λέξη «καρναβάλι»  προκύπτει από τα μεσαιωνικά λατινικά  carnelevarium που σημαίνει «παίρνω/αφαιρώ το κρέας». 

Στη Γαλλία, παραδοσιακά τρώνε κρέπες συνοδεία λιπαρών, αποχαιρετώντας και εκείνοι με τον τρόπο αυτό, οτιδήποτε δεν πρέπει να καταναλώσουν την περίοδο της νηστείας. Στην Αμερική, η Mardi Gras ξεκίνησε όπως πιστεύουν πολλοί ιστορικοί, στις 3 Μαρτίου του 1699, όταν οι Γάλλοι εξερευνητές Iberville και Bienville έφθασαν στην περιοχή που βρίσκεται τώρα η Λουιζιάνα. Βάφτισαν το σημείο Point du Mardi Gras και έκαναν μικρές τελετές. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η Νέα Ορλεάνη και άλλοι γαλλικοί οικισμοί άρχισαν να γιορτάζουν την ημέρα αυτή με πάρτι στους δρόμους, μασκαρέματα, χορούς και πολυτελή δείπνα. Τα παραδοσιακά «Κέικ του Βασιλιά» ετοιμάζονται ειδικά για την μέρα και συμβολίζουν τους 3 Μάγους με τα δώρα. Σε κάθε κέικ βάζουν και μια φιγούρα μωρού που αναπαριστά τον Χριστό, και όποιος τη βρει, είναι και ο οικοδεσπότης του επόμενου πάρτι. Φτιάχνουν επίσης τα φημισμένα Po'Boys sandwich με πατάτες και λιωμένο μοσχαρίσιο λίπος, τα τηγανητά ζυμαρένια γλυκά Beignets και Calas και τη Jambalaya, ένα πιάτο που μοιάζει με την ισπανική παέγια.

Στη Βραζιλία, ο εορτασμός του Καρναβαλιού κρατά μια εβδομάδα και είναι ένα ζωντανό κράμα των Ευρωπαϊκών, Αφρικανικών και τοπικών παραδόσεων. Στην Ιταλία, οι τουρίστες συρρέουν για το Carnevale της Βενετίας, που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα. Σε όλες αυτές τις γιορτές εκτός από τις παρελάσεις με τα πολύχρωμα κοστούμια, υπάρχει και η υπερκατανάλωση κρέατος και λιπαρών φαγητών.

Στην Αγγλία, την Ιρλανδία,την Αυστραλία αλλά και τον Καναδά, τηρείται η Λιπαρή Τρίτη (Fat Τuesday) ή Shrove Tuesday  η οποία ονομάστηκε έτσι από τη αρχαϊκή αγγλική λέξη «shrive"  που σήμαινε να προετοιμαστεί κάποιος για μετάνοια. Μια καμπάνα ηχούσε από την εκκλησία και καλούσε τους Αγγλοσάξονες χριστιανούς για εξομολόγηση πριν τη νηστεία. Έφτασε να ονομάζεται Pancake Bell (Καμπάνα Τηγανίτας) και συνηθίζεται να ηχεί ακόμη και σήμερα. Η Λιπαρή Τρίτη ήταν η τελευταία ευκαιρία να χρησιμοποιηθούν αυγά και λιπαρά πριν τη νηστεία και οι τηγανίτες (pancakes) αποτελούσαν τη τέλεια λύση για τα συστατικά αυτά. Θρυλείται ότι μια γυναίκα που ετοίμαζε στο τηγάνι τα pancakes, άκουσε την καμπάνα της εκκλησίας που καλούσε σε μετάνοια και στη βιασύνη της να πάει στην εκκλησία, πήρε μαζί της το τηγάνι κι έτσι έμεινε ως Pancake Bell. Στην καναδική επαρχία της Νέας Γης υπάρχει το έθιμο να βάζουν διάφορα  συμβολικά μικροαντικείμενα στο κουρκούτι της τηγανίτας με παραδοσιακό αντίστοιχο συμβολισμό για όποιον τα βρει.

Στη Σουηδία η μέρα είναι γνωστή ως Fettisdagen (Λιπαρή Τρίτη) και χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση παραδοσιακών σουηδικών γλυκών Semla. Ως Sprengidagur γιορτάζεται στην Ισλανδία, τρώγοντας παστό κρέας και μπιζέλια ενώ στην Πολωνία όλοι γιορτάζουν με paczki τους μεγάλους τηγανητούς  γεμιστούς με μαρμελάδα λουκουμάδες. Στην Εσθονία τη μέρα αυτή που λέγεται Vastlapäev,  οι οικογένειες πηγαίνουν βόλτα με έλκηθρο και τρώνε σούπα με ζαμπόν και μπιζέλια. 

Αλλά και στην Ισπανία υπάρχει η αντίστοιχη Τσικνοπέμπτη:  η Jueves Larderο ή Jovelardero ή Día de la tortilla (Ημέρα της Ομελέτας) ή ακόμη  Día del choricer (Ημέρα του Chorizo –είδος λουκάνικου). Η κάθε περιοχή παρουσιάζει μικροδιαφορές στον εορτασμό, ωστόσο, το θέμα όλων είναι το μοίρασμα του ψωμιού, των λουκάνικων και των αυγών. Την ημέρα αυτή τρώνε επίσης και τα γλυκά bizcocho, mona και Coca de Liardons.

Schmutziger Donnerstag (Βρώμικη/Λιπαρή Πέμπτη), Fettdonnerstag, Unsinniger Donnerstag, Weiberfastnacht είναι οι διαφορετικές λέξεις που σηματοδοτούν ανάλογα με την περιοχή, την Τσικνοπέμπτη στη Γερμανία.  Και εδώ, οι τηγανιτοί σε λίπος λουκουμάδες, οι Fastnachtskrapfen ή  Fasnetskiechle έχουν την τιμητική τους.

Όροι: 
Κατηγοριες: